کتاب جامعه شناسی خودمانی (چرا درمانده‌ایم؟) به قلم حسن نراقی از سوی انتشارات اختران منتشر شده است.
این کتاب که مورد استقبال کم‌نظیر مخاطبان واقع شد، در حوزه شهروندی با رویکردی آسیب‌شناسانه نسبت به زشتی‌های اخلاق ایرانی به رشته‌ی نگارش درآمده است.
حسن نراقی با فهرست نمودن خلق‌وخوی ایرانی، هر فصل را به یکی از عادات روزمره اختصاص داده مانند:
- حقیقت گریزی و پنهان کاری
- ظاهرسازی
- قهرمان پروری
- استبدادزدگی
- خودمحوری و برتری‌جویی
- بی‌برنامگی
- ریاکاری و فرصت‌طلبی
- توهم دائمی توطئه
- مسئولیت‌ناپذیری و … .
نویسنده ضمن تشریح و تفصیل آن‌ها با ذکر نمونه‌های تاریخی، از پیامدهای چنین منش و رفتاری هشدار می‌دهد.
شیوه نگارش این کتاب به زبانی همه فهم، ساده و روان است و این نکته مخاطب را به خواندن اثر ترغیب می‌کند.
حسن نراقی بر این باور است که قبل از هر اقدامی، باید بتوانیم ما چه گونه هستیم را بیان کنیم و بعد بپردازیم به این که ما چه گونه این شدیم؟ و سپس در راه علاج و اصلاح آن، با تصمیم قاطع و به تدریج، گام برداریم.
در مقدمه‌ی کتاب از قول نویسنده می‌خوانیم:
نکته‌ای را که در مورد آن کم گفته‌اند و من می‌خواهم روی آن تأکید بیشتری بکنم، این است که سهم نخبگان ما را، رهبران فکریمان را، رهبران سیاسیمان را، شعرا و نویسندگان‌مان را، سهم اینها را، و بالاتر از همه سهم خودمان را در این معماری سرنوشتمان از آنچه که بوده و هست به مراتب کمتر نشان داده‌اند و بر روی آن کمتر بحث کرده‌اند.
صادقانه با خود بیندیشیم که ما چگونه ما شدیم؟ و اصلا چرا رویمان نشود؟
واقعا قبل از این سوال، یک تعریفی هم از ما بکنیم که این مایی که از آن صحبت می‌کنیم، چگونه مایی است؟
نهراسیم از اینکه اقرار کنیم و بگوییم کشور ما در بسیاری از ابعاد جزء کشورهای عقب‌افتاده‌ی دنیا است و فقط در معدودی از ابعاد در سطح متوسط است.
واقعیت این است که این کشور با موقعیت جغرافیایی‌اش، با آب‌های آزاد جنوبش، با جنگل‌های شمالش، با معادن غنی‌اش، و حتی با کویر کم‌نظیرش و مهم‌تر از همه با این مردم واقعا باهوش و زیرکش سهمش از امکانات امروز دنیا خیلی خیلی بیش از این، باید باشد که هست.
