کتاب جنایات و مکافات یکی از معروفترین و محبوب ترین آثار فئودور داستایفسکی نویسنده روسی است. بسیاری او را بزرگترین نویسنده روان شناختی جهان به حساب می آورند
ماجرای جنایت و مکافات حول زندگی یک دانشجوی رشته ی حقوق به نام «رادیون راسکولنیکف» می چرخد. جوانی که فشار فقر دارد خردش می کند.
او اصولی برای خود دارد و بر اساس این اصول هم دست به قتل می زند. شخصیت راسکولنیکف مرد جوانی است که با پا فراتر از مرزها گذاشتن و انجام ناهنجاری به اندیشه های خودش جامه ی عمل می پوشاند. او هیچ اصل و قاعده ی تحمیلی از جامعه را نمی پذیرد.
شخصیتی آزمون گراست و تا ته وتوی یک چیز را درنیاورد، دست برنمی دارد. تا آخرین مرزها پیش می رود و رنج حاصل از آن را به جان می خرد. داستایفسکی نویسنده ی واقع گرایی بود که همیشه چشمی هم به وضعیت اجتماعی آن روز روس یه داشت. شخصیت های او نماینده ی مردم روسیه هستند.
«ویل دورانت» در یادداشت های خود بر ادبیات جهان درباره ی کتاب های نویسندگان روسی می نویسد: «من از روس ها می ترسم. توان، طاقت، جرئت و نیرویشان را هم در ادبیات، در ارتش و در وجود دانشمندان، آهنگسازان، باله، سینما و هم در حفظ دولت پیچیده و نامتعارفشان احساس می کنم. در نیمه ی دوم قرن نوزدهم تولستوی و داستایفسکی بزرگترین رمان های همه ی اعصار را خلق کردند. در موسیقی به چنان پیشرفتی رسیدند که برتری آلمان را در سمفونی و قدرت ایتالیا در اپرا را زیر سوال بردند. این روس ها بودند که ارتش هیتلر را از استالینگراد به برلین عقب راندند و جنگ علیه نازی ها را به پایان رساندند. سطری از نوشته ی داستایفسکی «اگر خدا مرده باشد همه چیز مجاز است.» زوال اخلاقی دنیای مسیحیت را نشان همگان داد.»
