دانلود کتاب مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه اثر علامه جلال الدین همایی

۱) -وفات خیّام را غالب در سال ۵۱۷ و بعضى در ۵۱۵ نوشته‌اند. براى اینکه شاید مزید بر اطّلاعات خوانندگان باشد اینجا دو نکته از اطّلاعات خود را راجع بتاریخ زندگانى و تالیفات و رباعیّات خیام باختصار مى‌نویسم و تفصیل را بمحلّ مناسبترى محوّل مى‌سازم. ۱-اقدم و اصحّ مآخذى که براى ترجمۀ حال و نام و نسب و آثار خیّام بنظر نگارنده رسیده کتاب میزان الحکمه تألیف عبد الرحمن خازنى است از معاصران معروف خیام که در سال ۵۱۵ پانصد و پانزده براى سلطان سنجر سلجوقى تألیف کرد و خوشبختانه در حیدرآباد دکن چاپ شده است. در این کتاب مکرّر از خیام و بعضى آثار او در علوم طبیعى نام مى‌برد و مطالبى از روى نوشته‌هاى او نقل مى‌کند از جمله در فصل چهارم راجع باصل وضع و اختراع میزان آبى براى تشخیص وزن مخصوص اجسام و اسامى مخترعان آن پس از ذکر نام دانشمندانى که در عهد غزنوى باختراع این ترازو موفّق شدند مانند استاد ابو ریحان بیرونى بذکر اسامى مخترعان عهد سلجوقى مى‌پردازد و بنام خیام باین عبارت شروع مى‌کند (ثم فى مدّه الدّوله القاهره ثبتها اللّه نظر فیه الامام ابو حفص عمر الخیامى و حقّق القول فیه و برهن على صحّه رصده-و کان معاصره الامام ابو حاتم المظفر بن اسماعیل الاسفزارى ناظرا فیه مدّه احسن نظر الخ ص ۸) و باب پنجم کتاب، در چهار فصل همگى راجع است بوصف ترازوى خیّام…