کتاب بی خانمان یکی از ارزندهترین آثاری است که مالو برای جوانان و نوجوانان نوشت. این اثر داستان زندگی پسری به نام رِمی است که موقع تولد ربوده میشود. بعد از اتفاقاتی گوناگون آقای باربرین و همسرش او را به فرزندی قبول میکنند اما به دلیل تنگدستی، رِمی را به یک نوازنده دورهگرد میفروشند و ماجراهای هیجانانگیز این پسر مهربان و شجاع، داستان خودباوری و مبارزه با سختیها است، این اثر به شهرت و محبوبیت جهانی دست یافت و از روی آن تاکنون فیلمهای سینمایی، کارتون و برنامههای تلویزیونی متعددی تهیه شده و نویسندگان و مترجمان بسیاری آن را به شیوههای گوناگون و برای استفاده گروههای سنی متفاوت کودکان و نوجوانان ترجمه، خلاصه و بازنویسی کردهاند. در این اثر، بدکاران مجازات میشوند و نیکوکاران و منصفان پاداش میبینند اما بیش از همه صداقت و سادگی نویسنده در نقل، جلب توجه میکند.
مالو برای رمان بی خانمان توانست جایزه آکادمی فرانسه را دریافت کند، یکی از ویژگیهای برجسته این اثر تازگی و تأثیر غمانگیز آن است که تاکنون این ویژگی را در نسل جوان حفظ کرده و پیوسته از آن تجدید چاپ شده است.
در بخشی از کتاب بی خانمان می خوانیم:
شاوانون یکی از فقیرترین دهکده های مرکز فرانسه است. این فقر، بددلیل تنبلی یانی قیدی مردم ده نیست؛ به علت شرایط بد زمین های آن منطقه است. خاک آن عمق ندارد. برای برداشت محصول خوب، باید بد زمین کود و املاح داده شود که در آن ناحیه نیست. در آن زمان که من از آن حرف می زنم، در ده مزرعدهای کمی دیده می شد، ولی زمینهای پهناور پوشیده از خلنگ زیاد بود. در آن زمین ها جز خلنگ و گیاهان طاووسی (۲)، چیزی رشد نمی کند. از جایی که خلنگزار تمام می شد، بوته زار شروع می شد. در این بوته زارهاباد خشکی میوزید که نمی گذاشت درختچه های کم پشتی هم که شاخ و برگ کج و معوج شان را به هر طرف گسترده بودند، رشد کنند.
کتاب بی خانمان با 2 ترجمه مختلف برای کاربران پرشین پی دی اف تهیه شده است. ترجمه نخست کاری است از افسون مهدویان که در 2 جلد و توسط انتشارات ویژه نشر و در سال 1382 منتشر گردیده است.
دومین ترجمه کاری است از فریدون معمار که توسط انتشارات دبیر و در سال 1389 منتشر گردیده است.
