دانلود کتاب سیاحت نامه ابراهیم بیگ اثر زین العابدین مراغه ای

کتاب سیاحت نامه ابراهیم بیگ اثر زین العابدین مراغه ای تاجرزاده ایرانی است که در مصر پرورش یافت و در صف آزادی خواهان دوره مشروطه قرار گرفت.

سیاحت نامه ابراهیم بیگ در اوایل دهه دوم قرن پانزدهم هجری قمری در استانبول ترکیه انتشار می یافت و در حد خود بر روی مشروطه خواهان اثر می کرد، رمانی که در آغاز با بیان داستان یک سفر شروع و در آخر هم شکلی مثل گونه به خود می گیرد و روایت می شود.

این کتاب شامل انتقاداتی اساسی و مهم از جامعه ایران است که بعضی از آنها هنوز هم وارد هستند و در بین مردم ریشه دارند. در ایجاد جنبش مشروطه نقش داشته و مطالعه آن در زمان حاضر هم در تصحیح برخی عادات زشت ایرانیان نقش خواهد داشت. بدین ترتیب کتابی بدون زمان انقضا محسوب میشود!

نظر ادوارد براون در مورد سیاحت نامه ابراهیم بیگ

سیاحتنامه ابراهیم بیگ که انتشار آن هم زمان با دوره طغیان ماده عدم رضایت بود، در تحریک حس نفرت و انزجار مردم ایران نسبت به حکومت مخرب و افتضاح آمیز مخصوص دوره سلطنت مظفرالدین شاه نقش بزرگی داشته و شهرت بسزایی در میان عامه به هم زد.

نظر ناظم الاسلام کرمانی در مورد سیاحت نامه ابراهیم بیگ

در تاریخ بیداری ایرانیان درمی یابیم که محفل ها و انجمن های آزادیخواه، پیش از مشروطه، هیچ کتاب آموزش تئوری برای تقویت و تربیت دانش سیاسی خود نداشته اند جز کتاب سیاحتنامه ابراهیم بیگ. ناظم الاسلام یادآوری می کند که این کتاب را روحانیٍ مردم گرا سید محمد طباطبایی به او داده بود و در انجمن مخفی که از فرزانگان و فضلای ناراضی تشکیل شده بود آن را می خوانده اند و «… اهالی انجمن و فداییان بعضی به حالت تباکی (گریه کردن) و بعضی ازکثرت خزن و غم از خود رفته و حالت بهت به آن ها دست داده تا چندی حالت یک کلمه سخن گفتی باقی نبود. هم و غم غریبی عارض هر یک گردیده به اوضاع غریبه مملکت و گرفتاری عجیبه این ملت سر به گریبان تعجب و حیرت و سرافکندگی و فکرت فرو برده…»

نظر احمد کسروی در مورد سیاحت نامه ابراهیم بیگ

«ارج آن را کسانی دادند که آن روزها خوانده اند و تکانی را در خواننده پدیدمی آورد و به یاد می دارند. انبوه ایرانیان که در آن روز خو به این آلودگی ها و بدیها گرفته بودند و جز از زندگانی بد خود به زندگانی دیگر گمان نمی بردند از خواندن این کتاب تو گفتی از خواب بیدار می شدند و تکان سخت می خوردند. بسیار کسان را توان پیدا کرد که از خواندن این کتاب بیدار شده و برای کوشیدن به نیکی کشور آماده گردیده و به کوشندگان دیگر پیوسته اند.»

کسروی در جای دیگر بر شخصیت دلاور و مبارز حاجی مراغه ای و همفکرانش تأکید می کند: «تنها به چاپ رسانیدن چنین کتابی در آن زمان انگیزه نابودی چاپ کننده توانستی بود. این نه نیک است که به رشک نیکی های کسان را نپذیریم.»

نظر عبدالله مستوفی در مورد سیاحت نامه ابراهیم بیگ

«خبر این آزادی (سرکارآمدن مظفرالدین شاه سلیم النفس) که به خارج سرحدات رسید ایرانیانی که از مدت ها پیش در خارجه رحل اقامت افکنده و قلم نویسندگی داشتند به شوق آمدند. روزنامه حبل المتین کلکته، روزنامه ثریا و پرورش و حکمت در مصر و کتاب احمد و سایر رسایل طالبوف تبریزی مقیم قفقاز و بالاخره کتاب ابراهیم بیگ و از همه بالاتر خطابه های اقبال الدوله هندی که تمام در خارج ایران چاپ شده بود نتیجه این تغییر سلطنت گردید… دیگر مثل دوره ناصرالدین شاه نبود که کسی جرات بیان اوضاع و ترتیبات اجتماعی و سیاسی ملل و دول اروپا را نداشته باشد. هرکس هر چه می دانست بی پروا صحبت می کردم. اهل مطالعه که سابقاً جز کتب قدیمه چیزی نمی خواندند باخبر شدند که خیلی مطالب خواندنی از قماش دیگر هست. خواندن کتاب های طالبوف و ابراهیم بیگ و خطابه های اقبال الدوله و مقالات روزنامه های چاپ خارج رواجی پیدا کرد.»

نظر یحیی آرین پور در مورد سیاحت نامه ابراهیم بیگ

«سیاحتنامه ابراهیم بیگ در واقع دائرهالمعارف جامع اوضاع ایران در اواخر قرن سیزدهم هجری است که با قلمی تند و بی پروا و بی گذشت تحریر شده است… این نخستین رمان اصیل اجتماعی از نوع اروپایی در زبان فارسی است که زندگی مردم ایران را همچنان که بوده تشریح کرده و از این حیث شباهت زیادی به رمان نفوس مرده نیکلاگوگول، نویسنده بزرگ روس پیدا می کند…»

نظر فریدون آدمیت در مورد سیاحت نامه ابراهیم بیگ

«سیاحتنامه ابراهیم بیگ انتقاد همه جانبه ای است بر حیات جامعه ایرانی که سیاست، اقتصاد، روحانیت، تعلیمات، اخلاق، اعتقادات و تقریباً همه متعلقات اجتماعی را نقادی می کند… مهم ترین جنبه تفکر نویسنده تحول ذهنی و جهان بینی تازه اوست. از مانوسات کهنه گذشته روی برتافته، به ارزش های مترقی جدید روی آورده است. مجموع انتقادهایش ازهمان سرچشمه می گیرد.»

آدمیت معتقد است نویسنده سیاحتنامه ابراهیم بیگ از مشاوره و کمکهای نوشتاری و ویراستاری میرزا آقاخان کرمانی، برخوردار بوده است:

«… تقریباً مسلم می دانیم که نویسنده ادیبی در پرداختن نثر روان و قوی و پخته نخستین جلد سیاحتنامه دست داشته است. حتی بعضی عبارات و اصطلاحات خاص میرزا آقاخان کرمانی مانند (ایرانی گری) در آن به کار رفته است. این مطلب مهمی نیست. آنچه ارزنده و مهم می باشد اصالت عقاید و آرای حاجی زین العابدین است؛ و اینکه او مردی است پاک نهاد، و استوار در افکار خویش… در جلد اول گفتار بلندی از زبان امین الدوله نقل شده که حکایت می کند از آگاهی بصیرانه نویسنده از اندیشه های آن وزیر. اما حاجی زین العابدین او را نمی شناخت. به یقین این گفتار را از زبان کسی شنیده و آورده که امین الدوله را خوب می شناخته… در محفل ایرانیان استانبول کسی که با اندیشه های امین الدوله نیک آشنایی داشت، و با او و برادرش نامه نگاری داشت میرزا آقاخان کرمانی است. قاعدتاً اوست منبع آن اطلاعات دربارهٔ امین الدوله که رساله مزبور را هم در اختیار داشته است.»

نظر کریم کشاورز در مورد سیاحت نامه ابراهیم بیگ

در جلد پنجم کتاب هزار سال نثر پارسی می نویسد: سیاحتنامه که در آغاز قرن بیستم (۱۳۲۱ ه‍.ق) منتشر و در همان زمان به زبان آلمانی ترجمه شده بود و شرح سفر جوانی است ایرانی، پرورش یافته خارجه که آرزوی سفر میهن کرده و از عقب ماندگی مردم و شیوه های استبدادی حکومت زمان مظفرالدین شاه سخت در رنج است. نثر ساده کتاب، به رغم بعضی اصطلاحات و ترکیبات خاص ایرانیان مقیم استانبول و مصر، خواننده را تحت تأثیر قرار می دهد. سیاحتنامه ابراهیم بیگ صرفاً به منظور انتقاد و مخالفت با حکومت استبدادی قاجار و بی عدالتی ها و بی نظمی هایی که در آن دوران حکمفرما بود نوشته شده است. خود زین العابدین مراغه ای نیز پس از انتشار جلد اول متوجه استقبال وسیع مردم ایران از داستانش شده بود که در جلدهای دوم و سوم به نمونه هایی از تأثیر این کتاب در گروه های اجتماعی گوناگون، حتی در داخل دستگاه ایران و مقامات عالی رتبه کشور، اشاره می کند. اما از همه مهم تر او به رسالت خود نیک آگاه است، یعنی از همان ابتدا که قلم در دست می گیرد می داند که علیه چه جبهه عظیمی از عادت و سنت و کهنه پرستی و خرافه خواهد جنگید. از این رو در همان جلد اول وظیفه خود و دیگر نویسندگان معاصرش را چنین بیان می کند: این ایام نه آن زمان است که ارباب قلم اوقات خود را صرف خولیا و افسانه های واهی و اراجیف بی معنی مثل گذشتگان نمایند که جز موهوم چیزی حاصل شان نخواهد بود… بلکه وظیفه نوع پرستی و آداب انسانیت را به عوام بفهمانند؛ و حالی نمایند که مصدر تمام نیک بختیها نام مقدس وطن و حفظ آن به عموم اهل وطن واجب عینی است.

انتقادهایی که در سیاحت نامه ابراهیم بیگ می خوانیم

• بی قانونی
• جهل مردم
• هراس مسئولین از مدارس جدید
• مطبوعات کم و چاپلوس
• برخورد غلط با مطبوعات
• نبود آزادی مطبوعات
• انتقاد از وضعیت تجارت
• سرسپردگی به حکام و رشوه گیری
• رواج سستی و بی اهمیتی
• انتقاد از سفرهای شاه
• مزمت شعر مدحی
• انتقاد از نبود راه آهن
• هوسبازی جنسی