کتاب 23 سال یا به حروف بیست و سه سال اثر علی دشتی، اثری است درباره زندگی حضرت محمد (ص) پیامبر اسلام که در سال ۱۹۷۳ میلادی نوشته شده‌است اما به دلایلی بدون ذکر نام نویسنده در سال ۱۹۷۴ در بیروت انتشار یافته‌است.
علی دشتی پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، در حالی که در میانهٔ دههٔ هشتاد زندگی‌اش بود، دستگیر، زندانی و در دادگاه انقلاب به اتهام نوشتن کتاب بیست و سه سال و نقد اسلام، به اعدام محکوم شد که البته این حکم اجرا نشد و او در ۲۶ دی ۱۳۶۰ و در سن ۸۴ سالگی در بیمارستان جم در تهران درگذشت و در امامزاده عبدالله شهرری به خاک سپرده شد.
کتاب 23 سال از کتابهای ممنوعه در ایران به‌شمار می‌آید. انتشار تمامی کتاب ها در پرشین پی دی اف به معنای تایید آنها نیست، بلکه فرصتی است برای مطالعه و مقایسه و انتشار نقدها. به دلیل اینکه ما قبلا کتابهای نقد کتاب 23 سال علی دشتی را منتشر کرده بودیم، بر آن شدیم تا کتاب 23 سال علی دشتی را بدون سانسور و حذفیات برای مطالعه پژوهشگران و کاربران خود قرار دهیم.
بخش اول از کتاب بیست و سه سال ابتدا در شماره ۴۷ مجله کاوه چاپ مونیخ در نوروز ۱۳۵۲ به چاپ رسید. نام نویسنده به درخواست او بر این مطلب نیامده بود، اما جواد وهاب‌زاده در آن مطلب در معرفی این کتاب شواهد و قراینی ذکر کرد که شناسایی نویسنده آن یعنی علی دشتی را برای خوانندگان ممکن می‌کرد. بخش‌های کتاب تا شماره ۵۸ (خرداد ۱۳۵۴) در این مجله ادامه داشت و پس از این کتاب به‌طور مستقل در لبنان منتشر شد.
اف.ار.سی. بگلی کتاب را به انگلیسی ترجمه کرد. هوشنگ معین زاده نوشته‌است که مطالب کتاب در جلساتی در خانهٔ علی دشتی به بحث گذاشته می‌شد. دشتی برای چاپ کتاب از علینقی منزوی نویسنده، اسلام‌شناس و ادیبی که به دلایل سیاسی از ایران به بیروت لبنان گریخته بود درخواست کمک کرد. این کتاب با وجود تلاش هر دو حکومت پهلوی و جمهوری اسلامی ایران برای منع چاپ آن، به تیراژ گسترده تکثیر شد و مهم‌ترین عامل دردسرهایی بود که دشتی در دههٔ آخر عمرش به آنها گرفتار شد.
به نوشته مسعود بهنود علی دشتیِ هشتاد و چند ساله، با یک حکم اعدام از سوی دادگاه انقلاب اسلامی به اتهام نوشتن کتاب ۲۳ سال، در زندان بود.پس از انقلاب اسلامی افرادی از جمله منزوی زندانی شدند که یکی از اتهام‌های آنان نوشتن این کتاب بود.
کتاب بیست و سه سال مدعی است برداشتی عقلی (غیر مقدس) از نبوت ارائه می‌دهد. به نوشته دشتی در کتاب بیست و سه سال، تجربه نبوت حضرت محمد، وجدان خود او یا ضمیر درونی‌اش بود که با او سخن می‌گفت؛ چیزی فراطبیعی در زندگی محمد، رخ نداد، هرچه بود را می‌توان با روانشناسی و جامعه‌شناسی مدرن توضیح داد.
جالب است بدانید علی دشتی در شهر کربلا و در عراق متولد شده، اما او با تأکید بر نژاد ایرانیش، عرب‌ها را به عنوان مسئول بیشتر مشکلات اسلام مخصوصاً چنان‌که امروزه در اسلام‌گرایی عرب نمود دارد مورد شماتت قرار می‌دهد.
به نظر دشتی با ظهور اسلام «عرب‌ها ناگهان دیدگاه ماتریالیستی خود، ناتوانیشان برای اندیشیدن در شرایط مجرد، دغدغه‌شان نسبت به امور روحانی و سرکشی و لجاجت شان را از دست ندادند.»
دشتی شدیداً منتقد نویسندگانی است که وقایع زندگی محمد و خود قرآن را با توسل به معجزات تشریح می‌کنند. او دربارهٔ نیروهای روان‌شناسانه و جامعه‌شناسانه‌ای که حضرت محمد را در تلاشش برای ایجاد یک دین پیچیده و ساختن دولتی مبتنی بر آن به پیش بردند به درازا سخن می‌گوید.
تاکنون کتاب هایی در پاسخ به کتاب 23 سال دشتی چاپ شده است که می توان به کتاب خیانت در گزارش تاریخ اثر مصطفی حسینی طباطبایی و جوابیه دکتر شایق به کتاب 23 سال علی دشتی اشاره کرد.
سلام. کتاب ۲۳ سال واقعا بی نظیره این کتاب با ادبیاتی دلچسب و گویا نوشته شده کسانی که در زمینه اسلام شناسی تخصص دارند متوجه شدن که نظریات این کتاب به دیدگاه های خاورشناسان بزرگی چون تئودور نولدکه، ایگناز گلدزیهر، ویلیام مونتگمری وات و … بسیار نزدیکه در واقع این کتاب بن‌مایه های بسیار معتبری داره و محتواش همون چیزی هست که در آکادمی‌های بزرگ شرق شناسی غرب تدریس و بازگو می شه بنابراین نقدهایی که به این کتاب نوشته شده چندان درخور توجه نیست تنها موضوعی که لازمه عرض کنم اینه که این کتاب نیاز به ویراستاری
و بازبینی مجدد داره چون برخی غلط های نگارشی در کتاب وجود داره. با تشکر
سلام منطق تون اصلا درست نیست. مهم نیست که چه کسی نظریه می ده، بلکه همیشه باید نگاه منتقدان و مخالفان رو هم بررسی کرد و فقط در این صورته که میشه حقانیت و میزان اعتبار یک مسأله رو فهمید حالا فرقی نداره اون فرد خدا باشه یا پیامبر یا خمینی یا علی دشتی!!
اینکه این کتاب شبیه نظریات شرق شناسانه، پس نقد های این کتاب درخور توجه نیست، به هیچ وجه عقلانی نیست و برای من عجیبه که کسی این طور داوری کنه.یعنی همه نظریات شرق شناسان صحیحه و قابل نقد نیست؟!
اینجوری باشه من هم می تونم بگم کتاب هایی که علامه طباطبایی و خیلی از متفکرین حوزه اسلام نوشتن خیلی بن مایه های قوی داره و بر پایه قرآن و سیره حضرت محمد هست پس کتاب هایی که در نقد این ها نوشته شده مثل همین کتاب ۲۳ سال، درخور توجه نیست!!
آیا شما خودتون این استدلال رو می پذیرید ؟!!
بنده مقداری از کتاب را مطالعه کردم و ترجمه آیات و احادیث رو ایشون تفسیر شخصی و ساده انجام داده و بیشتر ترجمه های ایشون از ریشه غلط است درنتیجه اصلا قابل استناد و تفکر نیست
نظرتون از دسته نظر کسانی هست که میگن هیچ معرفت یقینی وجود ندارد. بعد باید ازشون پرسید چطوره که خودشون یقین دارن هیچ معرفتی وجود نداره. خیلی خوب صحبت کردینا اسامی دانشمندا رو هم ردیف کردین دیگه آدم میگه واااو .منتها ریشه نداشت حرفها. واقعا استدلالتون اینه که شبیه شرق شناسا حرف زده بخاطر همین بی نظیره!!!!
نکنه پسرِ دشتی هستین.
یعنی تمام وجود یه عده رو جمع کنی دلشون میخواد از صبح تا شب نظریه در رد اسلام بخونن و بنویسن. شرق شناسا چه بیکارن خدا. آقا بشین زندگیتوبکن تو خارج نشستی. واقعا آدم وقتی از درون پوچ باشه و بفهمه هیچی نمیشه به چه چیزا که فکر نمیکنه میخواد یه اسمی در کنه.خداوند در سوره بقره می‌فرماید: وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يُعْجِبُکَ قَوْلُهُ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يُشْهِدُ اللَّهَ عَلي ما في قَلْبِهِ وَ هُوَ أَلَدُّ الْخِصامِ(۲۰۴) وَ إِذا تَوَلَّي سَعي فِي الْأَرْضِ لِيُفْسِدَ فيها وَ يُهْلِکَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ الْفَسادَ(۲۰۵)؛ برخی از مردم حرف زدنشان تو را به شگفتی می‌آورد اما خدا می‌داند که چه چیزی در قلبشان می‌گذرد و دشمن شدید شما هستند و اگر این افراد به پست و مقام برسند فساد می‌کنند و کشاورزی نسل بشر را از بین می‌برند و خدا از فساد خوشش نمی‌آید