کتاب ظهور و سقوط سلطنت پهلوی (دو جلدی) اثر حسین فردوست کتابی است ۲ جلدی که در سال ۱۳۶۹ انتشارات مؤسسهٔ اطلاعات و مؤسسهٔ مطالعات و پژوهش های سیاسی آن را منتشر کرد. این کتاب تا مرداد ۱۳۹۵ به چاپ بیست و پنجم رسید و با شمارگان قریب به ۱۶۰ هزار دوره به عنوان پرفروش ترین کتاب تاریخی ایران شناخته می شود.
ارتشبد حسین فردوست؛ دوست صمیمی ای که رضاخان برای پسرش برگزید و او را همراه ولیعهد به سوئیس برای تحصیل در کالج «له روزه» فرستاد. فردی که تا آخرین روز حکومت پهلوی صمیمی ترین دوست شاه شناخته می شد؛ تا جایی که حق داشت با شاه و ملکه بر سر یک میز غذا بخورد، محرمانه ترین اسرار محمدرضا در مخفیانه ترین ارتباطات او را بداند و در رأس مهم ترین ارگان اطلاعاتی رژیم پهلوی، «دفتر ویژه ی اطلاعات»، که سازمان اطلاعاتی شخصی شاه محسوب می شد، بر کل سیستم سیاسی و اطلاعاتی کشور و حتی بر ساواک، نظارت داشته باشد. فردی که حسنعلی منصور ابلاغ حکم نخست وزیری ای که آمریکا و انگلیس دستورش را صادر کرده بودند، از او مطالبه می کند و… ناگاه در ۱۲ آبان ۱۳۶۲ پس از پنج سال زندگی مخفیانه، شناسایی و بازداشت می شود. بعد از عبور از سؤالاتی همچون اینکه چرا او ایران را ترک نکرد؟ آیا در تدارک کودتا بود؟ و… هیچ کس تردیدی نداشت چنین فردی خاطرات مهمی با خود دارد. درک این اهمیت سبب شد این خاطرات تا اردیبهشت ۱۳۶۶ که بر اثر سکته زندگی اش پایان یافت، به مرور ضبط و چندی بعد، تدوین و منتشر شود.
جلد اول شامل خاطرات ارتشبد حسین فردوست، دوست صمیمی محمدرضا شاه پهلوی از دوران کودکی و رئیس دفتر ویژهٔ اطلاعات وی است که عبدالله شهبازی آن را ویرایش کرده است.
جلد دوم، با عنوان «جستارهایی از تاریخ معاصر ایران»، تألیف عبدالله شهبازی است. در این جلد برای اولین بار اسناد اطلاعاتی در تاریخ نگاری ایران مورد استفاده قرار گرفت و برخی مقاطع مهم تاریخ معاصر ایران و زندگی گروهی از رجال برجستهٔ دوران پهلوی بازگو شد.
کتاب پیش رو، جلد نخست از مجموعه ی “ظهور و سقوط سلطنت پهلوی” است که ارتشبد “حسین فردوست” آن را به رشته ی تحریر درآورده است. این اثر که در واقع جلد نخست از خاطرات ارتشبد سابق “حسین فردوست” می باشد، مطالبی را از زبان یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین شخصیت های سیاسی و اطلاعاتی رژیم پهلوی، فاش می کند.
رضاخان در زمانی که “حسین فردوست” دانش آموزی دبستانی بود، برای ولیعهد خود محمدرضا پهلوی، کلاس ویژه ای برپا کرد. رضاخان که آرزو داشت وی برای پسرش دوست و شریک تحصیلی خوبی باشد، توجه ویژه ای به “فردوست” کرد و او را به دربار راه داد. در نتیجه “حسین فردوست” صمیمی ترین رفیق محمدرضا پهلوی و محرم اسرار دوران کودکی او شد.
وی تنها همکلاسی بود که به طور رسمی به همراه ولیعهد برای تحصیل به سوئیس فرستاده شد و در زمان حضور محمدرضاشاه در آنجا بهترین دوست او باقی ماند. در این سالها دوستی آنها بیشتر شد و گویی “حسین فردوست” جزء لاینفک شخصیت و زندگی محمدرضا پهلوی بود. او پس از به سلطنت رسیدن محمدرضا در کنارش ماند و دوستی آنها به حدی بود که شاه تنها “فردوست” را به عنوان رفیق معرفی می کرد.
او نه تنها صمیمی ترین دوست محمدرضا پهلوی بود بلکه تنها کسی بود که با شاه و ملکه ی کشور سر یک میز می نشست و غذا می خورد، و محرم اسرار محمدرضا و محرمانه ترین ارتباطات او بود. در این میان اطلاعاتی نیز رد و بدل می گشت و “حسین فردوست” نقش چشم و گوش محمدرضا پهلوی را برعهده داشت. کتاب پیش رو که جلد اول از مجموعه ی “ظهور و سقوط سلطنت پهلوی” به قلم اوست، بخشی از این اطلاعات را در اختیار مخاطب قرار می دهد.
