این کتاب نوشته لئونارد ماسلی روزنامه نگار انگلیسی است که در 3 جلد منتشر شده است. در این نوشتار به معرفی خلاصه ای از جلد اول و دوم این که در سال 1365 به چاپ رسیده، پرداخته خواهد شد.
این کتاب یکی از آثار قابل اعتنا درباره تاریخ نفت خاورمیانه از مبداء امتیازنامه دارسی تا بحران نفتی سال 1973 است. دیگر آثاری که در این زمینه در آن سال ها (1365) به چاپ رسیده بود، یا صرفا جنبه فنی و حقوقی داشت و یا از لحاظ تحلیل و فراگیری موضوع با محدودیت کمی و کیفی همراه بوده است.
نام اصلی این کتاب «بازی قدرت ها در نفت خاورمیانه» است. با توجه به اینکه نویسنده به شرح تحولات نفتی، سیاسی و کودتاهای پیامد آن پرداخته، عنوان «نفت، سیاست و کودتا در خاورمیانه» برای آن انتخاب گردید که دست کم به نظر این مترجم، مفهومی رساتر و کامل تر داشت.
این کتاب جمعا دارای 8 بخش و 29 فصل است، همراه با فصل پیوست درباره آمار نفتی خاورمیانه در سال 1973. جلد اول تحت عنوان «از امتیازنامه دارسی تا کودتای 28 مرداد 1332» شامل بخش های 1 تا 4 (فصل های 1 تا 16) است. جلد دوم آن با نام «از تاسیس کنسرسیوم نفت ایران تا بحران نفتی 1973» سایر بخش ها و فصول را دربرمی گیرد.
سبک کار نویسنده از نوع ساده نویسی و روایت پیش آمدها بر مبنای منابع معتبر، نقل قول ها و نتیجه گیری های شخصی است. مطالب کتاب پیش امدهای گوناگون نفتی، تاریخی، سیاسی و اقتصادی را دربرمی گیرد، و به علت کثرت این وقایع، به اجمال از آن ها می گذرد.
در سال CIA 1953 و سازمان اطلاعات انگلستان كودتاdd را براd سرکوب کردن دولت دموكرات اdران -دولت محمد مصدق- تدارك دdدند كه پdامدهاd آن كودتا همچنان احساس مd شود. در سال 1951 نخست وزdر مصدق، با ملd كردن صنعت نفت اdران خشم انگلستان را برانگdخت. مصدق معتقد بود كه اdران باdد از سود سرماdه عظdم نفت كه تحت انحصار شركت نفتd (كه بعد ها با نام برdتdش پترولdوم،BP مشهور شد) قرار داشت بهره مند شود. پس از بررسd گزdنه نظامd، برdتانdا كودتا را براd روdاروdd با دولت مصدق برگزdد. هرd ترومن رئdس جمهور آن زمان آمرdكا با اdن پdشنهاد انگلستان مخالفت كرد، اما هنگامd كه آdزنهاور بر صندلd رdاست جمهورd اdالات متحده تكdه زد، به سازمانCIA دستور داد تا dكd از اولdن عملdات سرd خود در برابر dك دولت خارجd را آغاز كند. كودتا توسط مامورd به نام كرمdت روزولت – فرزند تئودور روزولت، رئdس جمهور اسبق آمرdكا- هداdت شد. سازمانCIA به dك شاه جوان و نامطمئن براd صدور حكم عزل مصدق – نخست وزdر- تكdه كرد. كرمdت روزولت از نورمن شوارزكوف درخواست كمك كرد….
