دانلود کتاب حماسه کویر اثر محمد ابراهیم باستانی پاریزی

کتاب حماسه کویر اثر استاد دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی است. در کتاب حماسه کویر، به “روستازادگان دانشمند” پرداخته می شود. می گویند تمدنها همیشه در کنار “آبها” پدید آمده اند. اما انسانهایی نیز بوده اند که در جغرافیایی خشک، در سرزمینهایی دچار کمبود آب، فرهنگ وتمدّن آفریده اند.

دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی در این کتاب از حدود 2000 نفر از رجال بزرگ علمی، ادبی، هنری، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران نام برده که از شهرها و روستاهای کویری برخاسته اند.

حماسه کویر درباره حماسه ساکنان کویر است. این که در طول سده ها و هزاره های طولانی، با وجود کمبود امکانات حیات بخصوص آب، به زندگانی خود ادامه داده اند و نه تنها زندگی کرده اند بلکه خوب زندگی کرده اند؛ تجارت کرده اند، کشاورزی کرده اند، شعر گفته اند، درس خوانده اند و بخصوص رجال و شخصیت های بسیاری تربیت کرده اند.

در کتاب حماسه کویر می خوانیم:

از جمله بدیهای تمدن امروزی این است که اندیشه را از انسان می گیرد، در صورتی که کویر بی پایان، جای بسیار مناسبی برای اندیشه است . و انسان می تواند درباره خود و دیگران به اندیشه بپردازد – اندیشه ای که موریانه و زنگ در آن راه ندارد و دزدان در آن رخنه نتوانند کرد. این حرفی است که یک قرن پیش، یک انگلیسی صاحب نظر – و به تعبیر من اندیشمند – به زبان آورده است، و او مردی است متشخص و معنون به نام سرتوماس ادوارد لاورنس . و ما میدانیم که انگلیس ها خیلی زود لقب «سره Sir را به کسی نمیداده اند . از کتاب خوش عنوانی به نام «هفت ستون خرده . که خود یک پا از کتب صاحب نام به شمار میرود.

این مرد، در کشورهای شرقی، به صورت یک ماجراجو و سیاستمدار پر تحرک به نام «لورنس عربستان» شهرت یافته و اتفاقا بسیاری از ماجراجویی های خود را در سرزمین های جنوبی ایران، مثل لار و بوشهر و بیابان های کرمان و میان قبایل و عشایر – مثل قشقائی گذرانده، و بالنتیجه تابناکی اندیشه و فکر و دوراندیشی او، در نظر ما……

… از جمله بدی های تمدن امروز این است که اندیشه را از انسان می گیرد. در صورتی که کویر بی پایان، جای بسیار مناسبی برای اندیشه است وانسان می تواند در باره خود و دیگران به اندیشه بپردازد- اندیشه ای که موریانه و زنگ در آن راهی ندارد و دزدان در آن رخنه نتوانند کرد

و شاید بزرگترین سرمشق یک کویر نشین همان گیاه کویری است و چلپاسه ، گیاه و حیوانی که با یک قطره آب ته زمین، یا شبنم صبحگاهی خارهای بیابان حیاط را در این سرزمینها حفظ می کند..

تا روزی که شما آنقدر قدرت نداشته باشید که بتوانید ابرهای مدیترانه را از روی کویر گناباد و طبس عبور دهید و آن ها را مجبور کنید که آن خاک تشنه را سیراب کنند. یعنی تا وقتی که «صاحب باد» و «مالک ابر» نشده اید. هیچ راهی ندارید جز این که این خاک ها را با قناتی مثل «جویمند» سیراب کنید.

فی المثل اگر قبول کنیم که کلمه بیدخت منتسب به فرشته آناهیتا و مربوط به روزگار ناهید پرستی در ایران یعنی پیش از زمان زرتشت یا لااقل اسلام باشد و گمان کنیم که قنات بیدخت را به احترام این فرشته آب و باران نام گذاشته باشند. حداقل دو سه هزار سال از عمر آن می گذرد. این قنات بیدخت همین روزها حدود یک سنگ و نیم آب دارد یعنی در هر ثانیه حدود پانزده لیتر و اگر سه هزار سال این قنات آب داده باشد عددی با رقم ۱۵ که یازده صفر در جلو آن باشد یعنی قریب یک ونیم ترلیون لیتر آب در دشت های گناباد پراکنده است.

امروز بسیار سخت است که باور کنیم شاه عباس چون از طریق بیابان های نائین، طبس، خور ( فردوس، گناباد، کاشمر) به مشهد پیاده می رفت در سایه درختان بیابان می آرمید و هم او بود که دستور داد اگر کسی یکی از این درخت های کویری را ببرد یا از ریشه در آورد او را اعدام کنند. او درست فهمیده بود که درخت کویر جان هزاران تن را نجات داده است.

حقیقت این است که اگر شعله کوتاه و آفتاب لبه بام فرهنگ هم مانده باشد هنوز در همان روستاها و دهات است وگرنه شهرهای سینما باره و سمینار زده ای ما چه سوغاتی دارند که به عنوان توسعه آن را به ” رشناوند یا بی مرغ” گناباد ببرند وفی المثل زنان سوارکار و تیرانداز از آن قریه را که چند روز اول بهار را بر آن ده حاکم مطلق می شوند و. بر مردان حکم می رانند با آن اشنا کنند؟