کتاب فرهنگ تفسیری ایسم ها اثر محمد حاجی محمدزاده، شرح برخی واژگان و اصطلاحاتی است مختوم به “ایسم” که در زمینه های مختلف سیاسی، ادبی، هنری، مذهبی، عرفانی، فرهنگی و قومی به همراه فونتیک (علایم آوانگاری) و نام انگلیسی واژه، نیز پیوستی در پایان کتاب، به چاپ رسیده است.
ایسم در لغت به معنای: اصالت، اصول، رویه و نمونه آن است و در حالت پسوندی معنای: مكتب از آن گرفته می شود، این پسوند (شیسم، سیسم، سیزم) که اصطلاحاً به «ایسم» از آن یاد می شود و در گفتگوها و بر سر زبان ها جاری است، از واژه شیسما (Schisma) گرفته شده که در زبان یونانی به معنای شکاف است و در ابتدا در مورد مسلک ها و انشعاب هایی به کار می رفته که از کلیسا و مذهب مسیح منشعب می شده اند و یا کناره گیری می نموده اند (اعتزالی و انشعابی) و غالبا این انشعاب و کناره گیری ها را که سبب تضعیف کلیسا و مذهب می شده جرم و گناه تلقی می نمودند و به چنین فرقه و گروه هایی که از کلیسا و روحانیت جدا می شدند و به مفهومی شکاف در مذهب ایجاد می نموده اند «شیسم» می گفته اند .
