کتاب هزلیات سعدی به بخشی از اشعار از حضرت سعدی اطلاق می شود که معمولا از کلیات و اشعار وی حذف گردیده ولی در تعلق آن به سعدی ابهامی وجود ندارد. هزل، به فتح اول و سکون دوم در لغت، به مزاح کردن بیهوده، لاف و سخن بیهوده معنی شده است و در اصطلاح اهل ادب، شعری است که در آن کسی را ذم گویند و بدو نسبتهای ناروا دهند، یا سخنی که در آن مضامین خلاف اخلاق و ادب آید. اما در این تعریف مرزی میان هزل و هجو لحاظ نشده است در تعریف دقیق تر هجو به معنای سخن بیهوده و هزل به معنای سخن بیهوده ناروا می باشد.
ما تا زمانی که نسخه هزلیات سعدی را به تصحیح محمدعلی فروغی ندیدیم، در انتساب این اشعار به آن مرد اخلاق ادب پارسی تشکیک می کردیم، اما با وجود این نسخه دیگر شک و ریب برطرف می شود.
هزلیات سعدی شامل سه بخش است. تعدادی قطعات پراکنده و دو حکایت به نظم (شعر)، فصل اول آنرا تشکیل میدهد. بخش دوم که به نثر است، المجالس فی الهزل و المطایبات نام دارد که خود شامل سه مجلس شبیه وعظ است که به طنز و هزل آمیخته است. بخش سوم یا المضحکات شامل لطیفه هایی به نثر زیبای سعدی است.
سعدی در بخش اول و دوم هزلیاتش، تفاوتی میان لغات قائل نیست و از هر لغتی به راحتی و عریانی استفاده نموده است. علاوه بر گفتوگوی آشکار از رابطهی جنسی میان زن و مرد و آوردنِ اسامی اندامهای جنسی که به جای خود در ادبیات کلاسیک نامناسب شمرده میشده است،
سعدی دربارهٔ انگیزهاش از هزلسرایی گفته است: « مرا ملزم کردند بعضی از بزرگان که تصنیف کنم برای ایشان کتابی در هزل به شیوهٔ سوزنی، من به ایشان جواب ندادم پس مرا تهدید کردند به کشتن. پس به خاطر آن پاسخ دادن امر او را و سرودم این بیتها و من پناه میبرم به خداوند بلندمرتبه از برای سرودن این هزلیات. این فصلی است به شیوهٔ هزل و این شیوه را بزرگان فضل ایراد نمیگیرند. برای اینکه هزل در کلام مانند نمک در غذاست. این کتاب مطایبه است و از خداوند توفیق میخواهم.»
خیلی جالبه فکر نمیکردم سعدی هم اینجور شعرا رو سروده باشه..
سپاس.
واضح هست که این هزلیات سروده سعدی نیست. نسبت دادن این اشعار به سعدی علیه الرحمه مانند این است که بگوییم مرسدس بنز آلمان پیکان تولید میکند. سخن سعدی سخنی از جنس آبگینه و لعل و در سُفته است.
سعدی علیرغم اینکه دوستانی داشته دشمنانی هم داشته، همانطور که اشعار شرابخواری را منتسب به عمر خیام کرده اند در حالی که این اشعار مال او نیست و بسیاری از ادیبان و نویسندگان چیره دست و علما این اشعار را مربوط به خیام نمیدانند.
همانطور که در حال حاضر برای کوروش و زرتشت بسیار سخنان جعل میکنند در آن دوره هم این مسائل بوده حال اگر بغض انسانی که دشمنی با سعدی داشته را در نظر بگیریم بیشتر متوجه مشویم.
اینرا هم بگویم که گاهی حکام هم برای تخریب اشخاص قدمها برداشته اند در تاریخ این سرزمین. مانند شاه اسماعیل صفوی که نام سه خلیفه اول را از تمام مساجد قرون اول اسلامی حذف کرد، زیرا عموم ایرانیان تا پیش از صفویه اهل سنت بودند و بوسیله شاه اسماعیل صفوی به زور شمشیر و کشتار شیعه اثنی عشری شدند. کتاب قزلباش در ایران از امیرحسین خنجی را بخوانید. سعدی هم سنی بوده و قطعا دشمنانی داشته در بین حکام شیعه مذهب و یا بین ادبیان رقیبش که بر وی و نزدیکی او به سلطان اتابکی رشک می بردند
داداش از اولش ما به زور شمشیر مسلمان شدیم ^^
امیر حسین خنجی خودش یک سنی است و در عین حال یک ناشیونالیست غرب گرا هم هست. دشمنی وی با صفویان و بخصوص شاه اسماعیل اظهر من الشمس است.
پذیرش واقعیات برای ما سخت است .یکی از این موارد بحث همجنس بازی و رواج وپذیرش آن در ایران بوده که گاهی بصورت رسمی عرف بوده .مستندات این امر را می توان در سفرنامه های برجا مانده ملاحظه کرد. حتی در شعر حافظ نیز می توان گرایش به همجنس را دید. مغ بچه و …. مثلا ما شعر حافظ را بصورت سراسر عرفانی مورد نظر داریم درصورتی که مثلا بیان شراب و می را می عرفانی معنی می کنیم در حالیکه اینگونه نیست . سعدی هم با اینکه بحق شاعری بی مانند است اما دلیل نمی شود که وی را وارسته از این چیزها بدانیم . چرا که او هم تحت تاثیر فرهنگ غالب و حاکم در زمانه اش بوده.
دوست عزیز وقتی اطلاعات کافی در مورد یه شاعر رو ندارید لطفا اظهار نظر نکنید
در اون دوره خیلی از شعرای بسیار معروف از جمله سعدی، ایرج میرزا و .. در کنار اشعاری که به صورت روزمره خونده میشه اشعاری رو داشتن که بهشون هزلیات گفته میشه و حالا محتواشون به این شکل بوده
اینکه یک شاعر از الفاظ رکیک استفاده میکرده برای بهتر رسوندن منظور بوده و از نظرم این اشعار میتونن خیلی بهتر از اشعار امروزی باشن که جز دروغ چیز دیگه ای رو به مخاطب نمیرسونن
عالی ممنون درود به روح پاک سعدی اگه الان بود یا تو اوین بود یا اعدام میشد
حقققققققق
هزلیات سعدی. متعلق به خود اوست. فروغی عمدا آنها را نشر نداده. وتا کنون نیز امثال فروغی ایرج افشار. ودیگران از نشر آن جلوگیری کرده اند محمد افشین وفایی مدیر عامل موقوفات افشار به طور مفصل در مصاحبه با مجله اندیشه پویا شماره ۹۰ خرداد ۱۴۰۳. این مطالب را شرح نموده است