اندیشه نوسازی در ایران طی پنج فصل ویژه دانشجویان رشته های علوم اجتماعی فراهم آمده است. تقی آزاد ارمکی بر این باور است برای بیان چگونگی رشد و توسعه اندیشه نوسازی در ایران، ضرورت طرح و شکل گیری و پی گیری مراحل گوناگون اندیشه توسعه و اثرگذاری عوامل گوناگون بر آن و تطور محتوای و صوری و تلقی های متعدد از آن ضرورت دارد.
برش های محوری این کتاب عبارت اند از :
- چگونه و تحت چه شرایطی جامعه شناسی توسعه در ایران شکل گرفته است؟
- دیدگاه های نوسازی در ایران کدام است؟
- و اندیشه نوسازی در ایران طی چه مراحلی شکل گرفته است؟
- یا آن که کدام یک از رویکردهای نوسازی با مسائل و مشکلات جامعه ایران مرتبط بوده روند توسعه و یا توسعه نیافتگی را بیشتر و علمی تر تبیین می نماید.
نگارنده برای پاسخ به این پرسش ها، مباحث ذیل را مطرح کرده است:
- تاریخچه بحث نوسازی در ایران، مراحل رشد و افول نوسازی
- دیدگاه ها و نظریات مطرح در این زمینه
- تجربه توسعه در ایران و جهان
- و پارادیم توسعه نیافتگی در ایران
وی در نتیجه گیری کتاب خاطر نشان می کند اندیشه نوسازی با توجه به وارداتی بودن آن و عدم آمادگی ایرانیان در پذیرش آن زمینه بحران زدگی و در نهایت عقب ماندگی تا توسعه و تحول را فراهم ساخته است .وی مرحله اول نوسازی در ایران را به رابطه روشنفکران، سیاست مداران و تجار ایرانی با غرب برای ورود غرب به ایران می داند و مرحله دوم را افزون بر عوامل قبلی، عوامل سیاسی، اداری و مرحله سوم و چهارم را که در حکومت پهلوی دوم و جمهوری اسلامی است عرصه های جدیدی چون اقتصاد، فرهنگ و سیاست به شمار آورده است .
