کتاب مقالات فروغی اثر محمدعلی فروغی ذکاءالملک دربرگیرنده ی مقالاتی درباره ی اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی ایران در زمان اشغال انگلیسی ها و روس هاست که مقالات فروغی درباره ی «شاهنامه» به انتهای مجلد دوم افزوده شده است.این کتاب، مجموعه ای است از خطابه ها، رساله ها، گزارش ها، نامه ها و مقدمه بر کتاب ها که به همت «حبیب یغمایی» گردآوری شده و در دو جلد به چاپ رسیده است.
مقالات این مجموعه عرصه گسترده ای از تاریخ، فرهنگ و ادبیات ایران را در بر می گیرد و از دانش و توانایی کم نظیر «محمد علی فروغی» و کوشش ها و خدمات او حکایت می کند.
محمدعلی فروغی دردشتی در ۱۲۵۴ هجری خورشیدی در تهران چشم به جهان گشود. پدر و نیاکانش بازرگان بودند و ارباب خوانده می شدند. فروغی ملقب به ذکاءالملک، ملی گرا، تجددخواه، روشن فکر، مترجم، ادیب و سخن شناس، فیلسوف، تاریخ دان، روزنامه نگار، سیاست مدار، دیپلمات، نماینده ی مجلس، وزیر و نخست وزیر ایران بود. نخستین کتاب درباره ی فلسفه غرب (سیر حکمت در اروپا) به دست او نوشته شد. فروغی آثار بسیاری از شعرای فارسی نظیر سعدی و حافظ و فردوسی را تصحیح کرد و فرهنگستان ایران را تأسیس نمود. وی در کنگره هزاره فردوسی نیز شرکت داشت. علاوه بر این ها، فروغی آثار متعددی درباره ی تاریخ (به ویژه تاریخ ایران باستان) به رشته تحریر درآورده است.
مقدمه (محمود فروغی، حبیبت یغمایی)
۱- ترجمۀ لغات فرنگی
۲- داریوش کبیر و قرقلیطوس حکیم
۳- خطابه دربارۀ آثار ملی
۴- اندیشۀ دور و دراز (رساله)
۵- ایران در ۱۹۱۹ میلادی (مکتوب)
۶- نفوذ زبانهای بیگانه در زبان فارسی (ترجمۀ ایرج افشار)
۷- انتخابات
۸- مقدمه بر خطابۀ بهرام گور تهمورس انگلساریا
۹- پیام من به فرهنگستان (رساله)
۱۰- فرهنگستان چیست
۱۱- جامعۀ ملل (رساله)
۱۲- سخنوران ایران در عصر حاضر
۱۳- ادبیات ایران
۱۴- عرفی – سبک هندی (دو مقاله)
۱۵- ایران را چرا باید دوست داشت؟
۱۶- سعدی و حافظ
۱۷- برنامۀ ادای تکالیف نسبت به شیخ سعدی
۱۸- تقلید و ابتکار
۱۹- موزه چیست و برای چیست؟
۲۰- رسالۀ سرّ الاسرار
۲۱- مردم شناسی چیست؟
۲۲- دربارۀ تاریخ ایران (مکتوب)
۲۳- فارسی نویسی
۲۴- ادارات ما
۲۵- حقوق در ایران
فهرست جلد دوم
۱- گزارش در مجمع اتفاق ملل
۲- جواب فروغی به مطبوعات انگلیس
۳- کنفرانس صلح پاریس
۴- مذاکرات با نمایندگان انگلیس
۵- وزارت امور خارجه ما وجود خارجی ندارد
۶- اختلافات سرحدی ایران و شوروی
۷- استقلال فرهنگی ملت ها
۸- تأثیر رفتار شاه در تربیت ایرانی
۹- نامه خصوصی به محمود وصال
۱۰- حکیم خیام نیشابوری
۱۱- مقدمۀ تاریخ مختصر دولت روم
۱۲- مقدمۀ فن سماع طبیعی
۱۳- مقدمۀ گلستان سعدی
۱۴- مقدمۀ بوستان
۱۵- مقدمۀ غزلیات
۱۶- کلیات سعدی
۱۷- مقدمۀ آئین سخنوری (۱)
۱۸- مقدمۀ حکمت سقراط
۱۹- مقدمۀ سیر حکمت در اروپا
۲۰- مقدمۀ ترجمه شفا
۲۱- مقدمۀ آئین سخنوری (۲)
۲۲- مقدمۀ اشعار برگزیده حافظ
۲۳- تقریظی بر فرهنگ نفیسی
۲۴- بیانی اجمالی از کتابخانه مجلس شورای ملی
۲۵- مقدمۀ ثروت ملل
۲۶- مقدمۀ تاریخ ایران
۲۷- پیام به نمایشگاه صنعتی ایران
۲۸- مقصد و غایت
۲۹- تاریخ اسکندر کبیر
مقالات درباره شاهنامه و فردوسی
۳۰- مقام ارجمند فردوسی
۳۱- مقدمۀ شاهنامه
۳۲- نامه
۳۳- مقدمۀ منتخب شاهنامه برای دبیرستان ها
۳۴- در پایان شاهنامه فردوسی
۲۵- فردوسی (کنفرانس فروغی در تالار دانش سرای عالی)
۲۶- شرح حال فردوسی
۲۷- دقیقی و فردوسی
۲۸- منتخب شاهنامه برای دبیرستان ها
