مزرعه حیوانات که به آن قلعه حیوانات نیز گفته می شود، کتاب رمانی است به سبکتمثیلی پادآرمانشهری که توسط جرج اورول نوشته شده است.
داستان این رمان در طول جنگ جهانی دوم نوشته و در سال ۱۹۴۵ میلادی در انگلستان منتشر شد. اما پس از سال و در اواخر دههٔ ۱۹۵۰ میلادی به شهرت رسید. این کتاب در نقد حکومتهای سرکوبگر آن دوران یعنی شوروی و آلمان نوشته شد.
مزرعهٔ حیوانات دربارهٔ گروهی از جانوران اهلی است که در اقدامی آرمانگرایانه و انقلابی، صاحب مزرعه یعنی آقای جونز را از مزرعهاش فراری میدهند تا خود ادارهٔ مزرعه را بهدست گرفته و «برابری» و «رفاه» را در جامعهٔ خود برقرار سازند. رهبری این جنبش را گروهی از خوکها بهدست دارند. ولی پس از مدتی این گروه جدید نیز به رهبری خوکی به نام ناپلئون همچون آقای جونز به بهرهکشی از حیوانات مزرعه میپردازند و هرگونه مخالفتی را سرکوب میکنند.
اورول بهعنوان یک سوسیال-دموکرات در جریان جنگ داخلی اسپانیا با سیاستهای دولت سوسیالیستی شوروی آشنا شده بود و از پاکسازیهای خشونتآمیز دوران ژوزف استالین -که با نام پاکسازی بزرگ شناخته میشود- خشمگین بود. وی با نگارش این رُمان از استبداد طبقهٔ حاکم شوروی به سختی انتقاد کرد و معتقد بود نظام شوروی به یک دیکتاتوری بدل گشته و بر پایهٔ کیش شخصیت بنا شدهاست.
در این رمان، انقلاب حیوانات مزرعه، نماد انقلاب کارگری و سرنوشت آن بر ضدّ نظام سرمایهداری است.
اورول در متن این کتاب، بارها از عنوان رفیق که بسیاری از گروههای چپگرا برای یاد کردن از همفکران سیاسی خود استفاده میکنند، بهره برده که اشاره مستقیمی به نوع حکومت برخاسته از گرایش به جناح چپ دارد.
با اینکه اورول این کتاب را اختصاصاً بر مبنای انقلاب روسیه نگاشته، مزرعه حیوانات به تمام انقلابهای سراسر تاریخ اشاره دارد.
در بخش ابتدایی کتاب قلعه حیوانات می خوانیم:
در گوشه ای از طویله بزرگی که مانند سن از قسمتهای دیگر کمی بالاتر بودمیجر براحتی روی مه ترش که از کاه تشکیل شده بود لمیده بودو بالای سرش چراغی از کنج طویله آویزان بود. او دوازده ساله بود و این اواخر تنومند و فربه شده بود با وجود این هنوز خو کی برجسته بنظر میرسید. با ظاهری مهربان وجدی و خردمند. در حقیقت دندانهای در ازش حیوانی را تا بحال ندریده بود.
قبل از اینکه دیگر حیوانات برسند و جای خود را انتخاب کنند پیش از همه سه سگ آمدند بلوبل Bulbell و حبسی Jessie و پینچر Pincher و سپس خو کھا که بتندی خودشان را جلوی جایگاه روی کاه ها بزمین انداختند و آرام گرفتند. مرغها روی در گاه پنجره فرود آمدند کبوترها به کنج بالای سقف پرواز کردند. گوسفندها و گاوها پشت سر خو کھا روی زمین لم دادند و شروع به نشخوار کردند. سپس….
برای علاقمندان به مطالعه ما 4 ترجمه از کتاب مزرعه حیوانات را آماده کرده ایم. نسخه نخست ترجمه محمد فیروزبخت است که چاپ دوم آن در سال 1362 توسط انتشارات گلشایی برای دانلود قرار گرفته است.
نسخه دوم توسط امیر امیرشاهی ترجمه شده و برای نهمین بار توسط انتشارت سازمان کتابهای جیبی در سال 1389 منتشر گردیده است.
نسخه سوم توسط احمد کسایی پور و توسط انتشارات نشر ماهی در سال 1393 منتشر شده است.
نسخه چهارم مزرعه حیوانات توسط صالح حسینی و معصومه نبی زاده و در سال 1392 و توسط نشر دوستان منتشر شده است.